Doç. Dr. Fatma Bölükbaş Kaya: “Türkçe öğretiminde bazı yapıların hem öğretilmesi hem de öğrenilmesi zordur.”

 

Samsun Üniversitesi, Türkçe ve Yabancı Dil Öğretimi Uygulama ve Araştırma Merkezi (DİLMER), “Dil Seminerleri” serisinin üçüncü etkinliğinde, Nuriye Katı’nın moderatörlüğünde Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi alanına önemli katkılarda bulunmuş ve bulunmaya devam eden İstanbul Üniversitesi- Cerrahpaşa Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Türkçe Eğitimi Bölümünden Doç. Dr. Fatma Bölükbaş Kaya’yı ağırladı. Çevrim içi bir platform üzerinden düzenlenen programda Bölükbaş Kaya “Dil Öğretiminde Öğretilmesi Zor Yapılar” başlıklı programda “Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi”, “Yabancı dil olarak Türkçe öğretimde ulaçlar, adlaştırma ve ortaçlar” gibi konulardaki deneyimlerini katılımcılarla paylaştı.

“Türkçe öğretiminde bazı yapıların hem öğretilmesi hem de öğrenilmesi zordur.”

Doç. Dr. Fatma Bölükbaş Kaya, “Dil Öğretiminde Öğretilmesi Zor Yapılar” başlıklı seminerinin içeriğini oluşturan yapıları, yabancı dil olarak Türkçe öğrettiği yıllarda öğreticilerin en çok tartıştığı konulardan yola çıkarak belirlediğini ifade ederek sözlerine başladı.
Bölükbaş Kaya, her dilin kendine özgü bir içeriği ve kurallar sistemi olduğunu, dilbilgisi terimi genel anlamıyla dili oluşturan içeriğin ve bu içeriğin bir arada kullanılışını belirleyen kuralların bütünü olarak tanımlanabileceğini, yabancı dil öğreniminin, bireyin ana dilinden başka bir dilde anlama ve anlatma yetisi kazanması demek olduğunu ifade etti.
Yabancı dil öğrenimindeki temel amacın, kişinin dört temel beceri alanında hedef dili yetkin olarak kullanması olduğunu, dört temel becerinin kazanımının dilin temel kurallar sistemi olan dil bilgisinin göz ardı edilerek gerçekleşmesi hem zor hem de zaman alıcı olduğunu belirterek dil öğreniminde dil bilgisinin önemini vurguladı.
“Yabancı dil öğretiminde dil bilgisi, dilin kibar ve nezaket kurallarına uygun kullanımına da hizmet eder.”
Yabancı dil öğrenen bir bireyin, hedef dili sadece basit durumlarda kullanmadığını; bu bireyin karmaşık düşünceleri ve olayları hedef dilde ifade etmesi gerekebileceğini, böyle durumlarda sadece sözcük bilgisi yeterli olmayıp hedef dildeki söz dizimi kurallarının, bağıntı öğelerinin, anlam oluşumuna hizmet eden dilsel yapıların bilinmesine gereksinim duyulacağını vurgulayarak dil bilgisinin, dilin kibar ve nezaket kurallarına uygun kullanımına da hizmet ettiğini ekledi.
“Öğrenciler dil sınıflarına belirli bir beklenti ile gelirler.”
Öğrencilerin dil sınıflarına belirli bir beklenti ile geldiklerini ve bu beklentileri onların önceki öğrenme deneyimlerinden kaynaklandığına dile getiren Bölükbaş Kaya, öğrencilerin beklentilerinin genellikle dilin kurallarını öğrenme yönünde olduğunu ve bu beklentilerin karşılanmadığında öğrencilerin derse ilgilerinin azaldığını ifade etti.
Dr. Bölükbaş Kaya, dil bilgisi öğretiminin temel ilkelerini, sıralayarak bu ilkelere açıklık getirecek deneyimlerini katılımcılarla paylaştı.
Günümüzde dil bilgisi öğretimiyle ilgili çok sayıda yöntem ve teknik bulunduğunu, bu yöntem ve tekniklerin hepsinin temel amacının hedef dilin kurallarını etkili bir biçimde öğretmek olduğunu, sadece biçime odaklanan yöntemlerle yapılan dil bilgisi öğretiminde öğrencinin kuralı öğrendiğini, sorulduğunda söyleyebildiğini ancak bir bağlam içinde kullanamadığını belirten Bölükbaş Kaya, öğrencinin dilsel yapının anlamını bilse bile, onun hangi bağlamda kullanılması gerektiğini bilmezse yine öğrenilen bilgi işlevsel hale gelmediğini ifade ederek dil bilgisi öğretiminde biçim– anlam– kullanımın beraber ele alınması gerektiğini örneklerle açıklayarak vurguladı.
Bölükbaş Kaya, “belirtme durumu, adlaştırma, ortaç, ulaç” konularının kurlara göre nasıl öğretilmesi gerektiği bilgisini katılımcılara anlatırken ders içi deneyimlerini de katılımcılarla paylaştı.
Türkçeyi yabancı dil olarak öğreten öğreticilerin öğretmekte, Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen öğrencilerin öğrenmekte en çok zorlandığı yapıların ele alındığı ve DİLMER youtube kanalından da canlı olarak yayımlanan “Dil Öğretiminde Öğretilmesi Zor Yapılar” başlıklı konuşma, dinleyenlerin yoğun katılımı, soruları ve katkılarıyla tamamlandı.

28 Temmuz 2021
600 kez görüntülendi
Öğrenci Destek Hattı